منظور از نشانه هاى ظهور
آن دسته از رخدادها، که بر اساس پیش بینى معصومان (علیهم السلام) پیش و یا در آستانه ظهور حضرت مهدى (علیه السلام)، پدید خواهند آمد، نشانه هاى ظهورند. تحقق هر یک از این نشانه ها، نویدى از نزدیک تر شدن ظهور قائم است، به گونه اى که با تحقق مجموعه رخدادهاى پیشگویى شده و به دنبال آخرین نشانه ظهور، حضرت مهدى (علیه السلام) قیام خواهد کرد.
پس پدیدار شدن یک و یا چند نشانه از مجموعه نشانه هاى ظهور، چیزى جز نزدیک تر شدن زمان ظهور را نمى رساند. البته بسیارى از حوادث و تحولاتى را که امامان (علیهم السلام) وقوع آنها را در دوران غیبت کبرى پیش بینى کرده اند، یا شمارى از آنها به عنوان نشانه ظهور معرفى کرده اند، به وقوع پیوسته اند.
مثلا، در روایات، از اختلاف در میان امت اسلام ، انحراف بنى عباس و از هم گسستن حکومت آنان، جنگهاى صلیبى، فتح قسطنطنیه به دست مسلمانان، در آمدن پرچمهاى سیاه از ناحیه خراسان، خروج مغربى در مصر و تشکیل دولت فاطمیانالنهرین و عراق امروزى، وارد شدن رومیان در منطقه رمله و شام، رها شدن کشورهاى عرب از قید استعمار، بالا آمدن آب دجله و سرازیر شدن آن به کوچه هاى کوفه، بسته شدن پل بر روى دجله، بین بغداد و کرج، اختلاف بى شرق و غرب و جنگ و خون ریزى فراوانبین آنان و... خبر داده شده که ظاهرا همه، یا بسیارى از آنها تا به کنون، رخ داده اند. اما باید توجه داشت که:
اولا، معلوم نیست که مراد از این حوادث، همان حوادثى باشد که در روایات آمده است.
ثانیا، پیش بینى چنین امورى، به معناى آن نیست که اینها نشانه حتمى ظهورند، بلکه همه و یا بسیارى از آنها، صرفا، رخدادهایى هستند که امامان (علیهم السلام) از وقوع آنها در آینده خبر داده اند.
ثالثا، بر فرض، در روایات از برخى از اینها به عنوان نشانه ظهور یاد شده باشد، از کجا معلوم که منظور ظهور حضرت مهدى (علیه السلام) باشد؟